start > cultuursite > Strijd voor rechtvaardigheid: inleiding
Strijd voor rechtvaardigheid: inleiding
De Samen zijn door Noorwegen, Zweden en Finland (en de Europese Unie) erkend als minderheidsgroepering én als inheems volk. De Samen zijn zelfs het enige erkende inheemse volk van Europa. De rechten van inheemse volken worden beschermd door internationale verdragen. Het ILO verdrag geeft de meest concrete uitwerking van de rechten van inheemse volken
1. De eigendoms- en bezitsrechten van de betrokken volken ter zake van het land dat zij van oudsher bewonen, dienen te worden erkend. Bovendien moeten in daarvoor in aanmerking komende gevallen maatregelen worden getroffen om het recht van de betrokken volken op het gebruik van land dat niet alleen door hen wordt bewoond, maar waartoe zij van oudsher toegang hebben om in hun levensonderhoud te voorzien en hun traditionele activiteiten uit te oefenen, te waarborgen. In het bijzonder dient in dit verband aandacht te worden geschonken aan de situatie van nomaden en rondtrekkende boeren.
2. Waar nodig dienen de Regeringen stappen te ondernemen om het land dat de betrokken volken van oudsher bewonen, als zodanig aan te merken en te waarborgen dat hun eigendoms- en bezitsrechten doeltreffend worden beschermd.
3. Er dienen toereikende procedures te worden ingevoerd binnen het nationale rechtsstelsel om te beslissen over aanspraken van de betrokken volken op land.
Zie verder de pagina Overzicht internationale verdragen
In het verleden, en ook nu nog, zijn die rechten geschonden. Het gaat hierbij niet alleen om het recht op een eigen taal en culturele uitingen maar ook over zelfbeschikking en beheer van traditionele visserij- jacht- en weidegronden.
Waarheid en verzoeningscommissies leggen inmiddels getuigenis af van het grove onrecht dat de Samen is aangedaan. De Zweedse kerk, de Noorse koning en onlangs het Noorse parlement boden inmiddels in het openbaar hun excuses aan over hun bijdragen aan dat onrecht.
Zie verder de pagina Waarheids- en verzoeningscommissies.
In een serie artikelen / webpagina's onder de titel strijd voor rechtvaardigheid ga ik dieper op deze problematiek in.
De serie bestaat uit drie delen:
Verleden - een geschiedenis van kolonisatie en pogingen tot vernietiging van de Samische cultuur en levenswijze.
Voorlopige afsluiting van het verleden: de waarheids- en verzoeningscommissies.
Het heden - strijd die op tal van terreinen gaande is en vaak via de rechter moeten worden beslecht.
De serie zal bestaan uit de volgende artikelen:
Verleden:
Sápmi - een geroofd land (over kolonisatie) [in voorbereiding]
Sápmi - een gevierendeeld land (over grenzen).
De Noorse vernoorsingspolitiek en het Zweedse Een Lap moet een Lap blijven.
Het Alta-stuwdam conflict - een keerpunt [in voorbereiding].
Voorlopige afsluiting van het verleden:
Waarheids- en verzoeningscommissies.
Het heden:
Strijd tegen de windparken.
Strijd over visrechten Deatnu/Tana rivier.
Strijd tegen de bosbouwindustrie in Finland [in voorbereiding].
Strijd tegen schadelijke mijnbouw initiatieven [in voorbereiding].
Strijd tegen megalomane infrastructuur projecten zoals de Arctic Rail [in voorbereiding].
Klimaatverandering - een nieuwe uitdaging [in voorbereiding].
Ik publiceer bewerkingen van enkele van mijn artikelen op Wikipedia:
Waarheidscommissies voor het Samische volk (januari 2025).
Samische parlementen Waarheidscommissies voor het Samische volk (januari 2025).
Artikelen die daarna een eigen leven kunnen gaan leiden want dat is Wikipedia.
Zie ook de algemene literatuurlijst.